Γεωλογικοί σχηματισμοί,σημάδια από το παρελθόν

ΠΑΡΓΙΝΟΣΚΑΛΑ

Όταν η "Μεγάλη Μύτη" ήταν στο βυθό γεμάτη κοράλια...

Ίχνη κοραλιών προσκολημμένα στους βράχους της Μεγάλης Μύτης, μαρτυρούν πως κατά το παρελθόν, όλο το σύμπλεγμα βράχων βρισκόταν στο βυθό της θάλασσας. Η μορφή τους είναι περισσότερο ευδιάκριτη προς την βόρεια πλευρά των βράχων που δεν δέχεται την ορμή των κυμάτων τα οποία δημιουργούν αλλοιώσεις.

Με ευκολία μπορεί κανείς να αποσπάσει από τους βράχους

αποσαθρωμένα τμήματα των κοραλιών.

Σήμερα το σύμπλεγμα βράχων, με ύψος πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι και 2 μέτρα περίπου, δείχνει ότι υπήρξε τεράστια γεωλογική μεταβολή στο πέρασμα των αιώνων. Αβίαστο είναι το συμπέρασμα ότι η περιοχή αναδύθηκε κάποτε από το θαλάσσιο βυθό της περιοχής.

Πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια περίπου, όλες οι ήπειροι ήταν ενωμένες σε μία υπερήπειρο, την Πανγαία. Η Ανταρκτική ήταν στην ίδια σχεδόν θέση με σήμερα, αλλά όλες οι άλλες ήπειροι βρίσκονταν σε διαφορετικές θέσεις. Η Ινδία ήταν ενωμένη με την Ανταρκτική και την Αφρική περισσότερο, παρά με την Ασία.
Η Πανγαία περιβαλόταν από έναν μοναδικό τεράστιο ωκεανό, που ονομάζεται Πανθάλασσα. Η Πανθάλασσα, που κάλυπτε όλη την υπόλοιπη επιφάνεια του πλανήτη, ήταν ο πρόγονος του σύγχρονου Ειρηνικού Ωκεανού. Μια σχετικά αβαθής θάλασσα, η Τηθύς, χώριζε την Ευρασία από την Αφρική. Η Τηθύς, Πρόδρομος της σύγχρονης Μεσογείου, ήταν η εστία, ως τόπος κατοικίας, πολλών οργανισμών των αβαθών θαλασσών του κόσμου. Μία άλλη εγκόλπωση της Πανγαίας, το Βόρειο Κοίλωμα, έδωσε τον Αρκτικό Ωκεανό. Πριν αρχίσει να διασπάται η Πανγαία, δεν υπήρχαν θαλάσσιοι χώροι από τους οποίους επρόκειτο να δημιουργηθούν ο σύγχρονος Ατλαντικός και Ινδικός Ωκεανός.Πριν από 180 εκατομμύρια χρόνια περίπου, η Πανγαία άρζισε να διασπάται. Ένα νέο ρήγμα εμφανίστηκε μεταξύ της Βόρειας Αμερικής και των ενωμένων ηπείρων της Νοτίας Αμερικής και Αφρικής. Το ρήγμα αυτό ήταν η αρχή της Μεσο-Ατλαντικής Πτύχωσης και ο σχηματισμός της σηματοδότησε τη γέννηση του Βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού. Η Πανγαία χωρίστηκε τώρα σε δύο μεγάλες ηπείρους. Η μία ήταν η Λαυρασία, αποτελούμενη από τη Βόρεια Αμερική και την Ευρασία. Η Νότια Αμερική, η Αφρική, η Ανταρκτική, η Ινδία και η Αυστραλία αποτελούσαν τη Νότια Ήπειρο, την Γκοντβάνα.
Περίπου την ίδια εποχή, ένα άλλο ρήγμα χώριζε τη Γκοντβάνα και σηματοδοτούσε τη δημιουργία του Ινδικού Ωκεανού. Η Νότια Αμερική και Αφρική άρχισαν ναν κινούνται βορειοανατολικά και η Ινδία, διαχωρισμένη από τις άλλες ηπείρους, άρχισε να κινείται προς τα βόρεια.Πριν από 135 εκατομμύρια χρόνια περίπου, δημιουργήθηκε ο Νότιος Ατλαντικός, όταν εμφανίστηκε ένα άλλο ρήγμα μεταξύ της Νότιας Αμερικής και της Αφρικής, το οποίο τελικά ενώθηκε με τη μεσοωκεάνια πτύχωση στο Βόρειο Ατλαντικό για να σχηματίσει μία ενιαία μέσοωκεάνια πτύχωση. Καθώς ο Ατλαντικός Ωκεανός επεκτεινόταν, η Βόρεια και Νότια Αμερική παρασύρονταν μακριά από την Ευρασία και την Αφρική. Προκειμένου να χωρέσει, ο νεοσχηματιζόμενος θαλάσσιος βυθός στον Ατλαντικό, ο Ειρηνικός Ωκεανός,ο απόγονος της Πανθάλασσας, συρρικνωνόταν συνεχώς. Ο Ατλαντικός, ακόμα και τώρα επεκτείνεται, ενώ ο Ειρηνικός συρρικνώνεται. Η Πτύχωση μορφής ΄Υ΄ που δημιουργήθηκε στον Ινδικό Ωκεανό, βαθμιαία επεκτάθηκε για να χωρίσει την Αυστραλία από την Ανταρκτική. Η βάση του ΄Υ΄ επεκτάθηκε και μέσα στην αφρικανική ήπειρο σχηματίζοντας την Ερυθρά Θάλασσα, η οποία στην πραγματικότητα είναι ένας νεαρός ωκεανός. Η Ινδία συνέχισε να κινείται προς τα βόρεια μέχρι που συγκρούστηκε με την Ασία, για να δημιουργήσει τα Ιμαλάια. "Castro P., M. E. Huber, 1999, Θαλάσσια Βιολογία, Επιμέλεια ελληνικής έκδοσης Θ. Κούκουρας, Ε. Βουλτσιάδου, εκδόσεις University Studio Press.